चीनसँगको कोरलापास नाका कति सहज कति असहज (तस्विर सहित)



 

भारतले नाकावन्दी लगाए पछि मुस्ताङको कोरलापास नाका अहिले निक्कै चर्चित भएको छ । संसदको विकास समितिले कोरला नाकाको अध्ययन गरी सरकार गम्भीर भएर लाग्ने हो भने काम शुरु गरेको ३ महिनामै नाका सञ्चालनमा आउने निष्कर्ष समितिको प्रतिवेदन सभामुख ओनसरी घर्तीलाई बुझाई सकेको छ ।

कोरलापास समुन्द्र सतह देखि करिब ४६५० मिटरको उचाईमा तिब्बती मैदानी पठारमा अबस्थित छ । जहाँ तिब्बततर्फको सीमा तारबार सहित बन्द गरिएको र साँचो लगाई बन्द गेटमा सोलार बत्ति तथा सिसिटिभी क्यामेरा सहित केही पर रहेको चीनीय सैनिकले निरन्तर निगरानी गर्ने गरेका छन् ।

Korala naka nepal china border natural sight (8)
Korala naka nepal china border natural sight (13) Korala naka nepal china border natural sight (1)Korala naka nepal china border natural sight (4)Korala naka nepal china border natural sight (6)

भन्सार नाका
कोरलापासदेखि करिब १० किमी वर छोन्हुप गाविसको नेचुङ्गमा नेपालको भन्सार कार्यालय आफ्नै भवनमा स्थापना गरिएको छ । प्लान्ट क्वरेन्टाइन कार्यालय पनि नेचुङ्गमा आफ्नै भवनमा स्थापना गरिएको छ । नाकाबाट करिब २५ किलोमिटर वर लोमान्थाङ्गमा सीमा प्रशासन कार्यालय र सीमा प्रहरी चौकी रहेको छ ।

Korala naka nepal china border natural sight (14)

कोरलापाससम्मको पहुँचमार्गको अवस्था
कोरलापासदेखि तिब्बततर्फ ढुङ्गबासेनसम्म करिब ३० किलोमटिर कच्ची सडक र ढुङ्गबासेन देखि सिगात्सेसम्म करिब ६ सय ५० कि.मि. पक्की पिच सडक रहेको छ । कोरला देखि नेपालतर्फ जोमसोमसम्म १ सय किमी र जोमसोमदेखि म्याग्दीको बेनीसम्म ७६ किमि ट्रयाक ओपन मात्र भएको कच्ची सडक रहेको छ भने बेनीदेखि पोखरा सडक खण्ड ७६ कि.मी. कालोपत्रेस्तरको रहेको छ ।

Korala naka nepal china border natural sight (11)

Korala naka nepal china border natural sight (9)

हाल म्याग्दीको रुप्से खोलामा र मुस्ताङ्ग जिल्लाभित्र कालिगण्डकी नदी माथि जोमसोम, पाण्डा खोला तथा छुसाङ्गको चैले गेटमा गरी ४ वटा महत्वपुर्ण मोटरेवल पुल निर्माणाधिन अवस्थामा छन् ।

इन्धनका गाडी बिस्थापित गर्न नेपाललाई चीनको यस्तो प्रस्ताव

छुसाङ्गको चैलेदेखि माथि झैतेसम्मको सडक अत्यन्त जोखिमयुक्त रहेको र समर खोलाको भिरमा चट्टान कटाई गरी ग्रेडिङ् र लेवल मिलाएको सडक नभएसम्म सामान्य सवारी साधन समेत वारपार गर्न सक्ने अवस्था देखिदैन ।

Korala naka nepal china border natural sight (5)

Korala naka nepal china border natural sight (3)

छुसाङ्गदेखि झैतेसम्मको सडकको विकल्पको रुपमा कालिगण्डकी नदीको बगर भएर जाने बाटो बर्षेनी ८ र १० लाख रुपैयाँ खर्चेर बनाउने गरिएको र यसबाट कात्तिकदेखि जेठसम्म ७ र ८ महिना मात्र मालबाहक सवारी साधनहरु आवागमन गर्ने गरेका छन् ।

उपल्लो मुस्ताङ्गका लागि जाँदा जोमसोम, छुसाङ्ग र समरको (भेनाको) भिरमा गरी ३ स्थानमा सवारीसाधन फेर्दै यात्रा गर्नुपर्ने अवस्था छ । सडक र पुलको निर्माणमा बहुनिकायको संलग्नता देखिन्छ ।

चीनको महत्वाकाँक्षी योजना ‘उर्जा सिल्करोड’ मा अव नेपाल पनि

कागबेनी झैते सडकको विषयमा अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोग पोखरामा उजुर परी विचाराधिन रहेकोले थप काम अगाडि बढ्न सकेको छैन ।

समस्या र चुनौती
अत्यन्त चिसो र करिब चार महिना हिउले ढाकिने क्षेत्र भएकोले कार्यालय, कर्मचारी एवं सुरक्षा निकायका लागि वातावरण अनुकलुको कार्यस्थल एवं आवास गृहको ब्यवस्था गर्नुपर्ने देखिएको छ ।

Korala naka nepal china border natural sight (10)

सडकमा जम्ने हिउ सफा गर्नका लागि आवश्यक उपकरण र प्रविधिको ब्यवस्था गर्नु पर्ने देखिन्छ । कमजोर भूधरातल र मौसम परिवर्तनको नकरात्मक परिणामलाई सम्बोधन गर्नु पर्ने हुन्छ ।

Korala naka nepal china border natural sight (2)

सरकारको यस क्षेत्रबाट प्राप्त हुने राजश्वको निरन्तरता वा राजश्व पूर्तिको बिकल्प पहिचान र ब्यवस्थापन गर्नुपर्ने हुन्छ । त्यस्तै मुस्ताङ्गको विशिष्ट संस्कृति, धार्मिक सम्पदा र धरोहरहरुलाई संरक्षण र संबर्धन गर्नुपर्नेछ । चीनीया सुरक्षा चिन्ताको सन्दर्भमा विशेष सुरक्षा संरचना र सकृयता बढाउदै चीनको विश्वास आर्जन गर्नुपर्ने पनि चुनौती नै छ ।

निष्कर्ष
प्रदेश नं ४ को केन्द्र पोखरा तथा प्रदेश नं ५ को आकर्षण लुम्बीनी क्षेत्र प्रत्यक्ष लाभान्वित हुने र मध्य पहाडी लोकमार्गका कारण प्रदेश नं ६ को केन्द्र सुर्खेत क्षेत्रसमेत बढी लाभान्वित हुनेछ । राष्ट्रिय सकस र संकट देखा परिरहेको बर्तमान समयमा द्रुतमार्गबाट काम गर्न सकिएमा ३ महिनाभित्रै अस्थाई रुपमा नाका सञ्चालनमा ल्याउन सकिनेछ ।

Korala naka nepal china border natural sight (12)

यसबाट ब्यापार नाकाको विविधिकरण तथा बस्तु तथा सेवाको ब्यापार बृद्धि भई आपूर्ति र वितरण ब्यवस्थापनमा सहजता हुने र स्वतन्त्र राष्ट्रिय अर्थतन्त्रको विकासमा योगदान पुग्ने देखिन्छ ।

Korala naka nepal china border natural sight (7)

अनि यस क्षेत्रको प्रचारप्रसार र पर्यटन प्रबर्धन हुन गई धार्मिक एवं गुणस्तरीय पर्यटकको संख्यामा अभिबृद्धि हुने र अन्ततः यसलाई लुम्बीनीदेखि मानसरोबरसम्मको ट्रान्जिटको रुपमा विकास गराउन सकिने देखिन्छ ।

तस्विर सौजन्यः विकास समिति

  • No tags available
प्रकाशित मिति : २०७२ मंसिर २० गते आइतबार